Önleyici bakım nedir?
Önleyici bakım nedir? (Preventive maintenance) sorusunun kısaca cevabı arızalanma olasılığını azaltmak için bir ekipman üzerinde düzenli olarak yapılan bakımdır. Ekipman hala çalışırken beklenmedik bir şekilde arızalanmaması için gerçekleştirilir. Bu bakım stratejisinin karmaşıklığı açısından, reaktif bakım ile kestirimci bakım arasında yer almaktadır.
Önleyici bakım türleri
Önleyici bakım, bir süre ya da kullanıma dayalı tetikleyici ile programlanabilir.
Birkaç örneğe birlikte bakalım.
Zamana dayalı koruyucu bakım
Zamana dayalı önleyici bakım tetikleyicisinin tipik bir örneği, bir arıza durumunda üretimi ciddi şekilde etkileyebilecek kritik bir ekipman parçası üzerinde yapılan düzenli bir denetimdir.
Kullanıma dayalı koruyucu bakım
Kullanıma dayalı tetikleyiciler belirli bir kilometre, saat veya üretim döngüsünden sonra başlar. Bu tetikleyicinin bir örneği, her 10.000 km’de bir servis için programlanmış olabilecek bir otomobil veya motorlu araçlardır.
Koruyucu bakım ne zaman kullanılmaya uygundur?
Uygun koruyucu bakım uygulamaları
Koruyucu bakım için uygun varlıklar şunları içerir:
- Kritik bir operasyonel işlevi varsa
- Düzenli bakımla önlenebilecek arıza modlarına sahipse
- Zamanla veya kullanımla birlikte artan bir başarısızlık olasılığı varsa
Koruyucu bakım için uygun olmayan uygulamalar şunları içerir:
- Bakımla ilgili olmayan rastgele arızalar (devre kartları gibi)
- Kritik bir işlev sunma
Önleyici Bakım Planlaması
Bilgisayarlı Bakım Yönetim Yazılımı (CMMS) yardımı olmadan önleyici bakımı planlamak çok zor olabilir. Önleyici bakımlar belirli bir süre veya kullanımdan sonra tetiklendiğinden, özellikle birçok kritik ekipmanla uğraşıyorsanız bu verileri manuel olarak izlemek zordur. Bakım yazılımı, önleyici bakımları her ekipman için uygun olan tetikleyicilere göre ayarlamanıza olanak sağlar. Tetik bir kez oluştuğunda, bir iş emri oluşturulur. Bakım yazılımı ayrıca, kuruluşların bu faaliyetleri raporlamak veya optimize etmek için önleyici bakım faaliyetlerini çevreleyen verileri toplamasına ve bakım KPI’larını çalışacak şekilde ayarlamasına olanak tanır.
Önleyici bakımın avantajları
Daha az karmaşık stratejilere kıyasla avantajlar
Planlama, önleyici bir bakım programının daha az karmaşık stratejilere göre en büyük avantajıdır. Planlanmamış, reaktif bakım, planlama sürecinde önlenebilecek birçok ek maliyete sahiptir. Planlanmamış bakımın maliyeti, üretimin azalması, parça ve nakliye için daha yüksek maliyetlerin yanı sıra, acil durumlarda yanıt verme ve ekipmanın çalışmadığı zamanlarda arızaların teşhisi için zaman kaybınıyol açar. Planlanmamış bakım tipik olarak planlanan bakımdan üç ila dokuz kat daha pahalıdır. Bakım planlandığında, bu maliyetlerin her biri azaltılabilir. Üretim durma süresi ile çakışacak şekilde ekipman kapatılabilir. Kapanmadan önce, tamir için harcanan zamanı en aza indirmek için gerekli tüm parçalar, sarf malzemeleri ve personel planlanabilir. Bu önlemler bakımın toplam maliyetini düşürür.
Daha karmaşık stratejilere kıyasla avantajlar
Önleyici bir bakım programı, duruma dayalı izleme gerektirmez. Bu, durum izleme verilerini yönetme ve yorumlama ihtiyacını (ve maliyeti) ortadan kaldırır ve bu yorumlamanın sonuçları üzerinde hareket eder. Ayrıca durum izleme ekipmanına sahip olma ve kullanma ihtiyacını da ortadan kaldırır.
Önleyici bakımın dezavantajları
Daha az karmaşık stratejilere kıyasla dezavantajları
Reaktif bakımdan farklı olarak, önleyici bakım, bakım planlaması gerektirir. Bu, daha az karmaşık bakım stratejileriyle gerekli olmayan zamana ve kaynaklara yatırım yapılmasını gerektirir. Önleyici bir bakım programında bakım çok sık meydana gelebilir. Asgari bakım için bakım frekansları optimize edilmediği sürece, çok fazla veya çok az önleyici bakım gerçekleşecektir.
Daha karmaşık stratejilere kıyasla dezavantajları
Koruyucu bakım sıklığının çok yüksek olması muhtemeldir. Durum izleme ve analiz kullanılırken bu frekans güvenilirliği feda etmeden azaltılabilir. Bakım sıklığındaki düşüş, durum izlemesinin yürütülmesiyle ilgili ek maliyetlerle dengelenir.
Sonuç olarak: koruyucu bakımın etkisi
Önleyici bakım nedir veya PM, kullanıma veya zamana dayalı tetikleyicilere göre planlanan düzenli, planlı bakımdır. PM’nin amacı, ekipmanın bozulma olasılığını azaltmaktır. Önleyicinin kullanılacak en iyi bakım stratejisi olduğu pek çok örnek vardır ve bakım yönetim yazılımı yardımıyla bir PM stratejisi uygulamak çok daha kolaydır.
